Marka, bir mal veya hizmetin kaynağını belirten, onu diğer mal veya hizmetlerden ayırt eden her türlü işarettir. Marka, bir ürünün kalitesi, güvenilirliği ve prestiji ile ilgili algıları etkiler ve tüketicilerin satın alma kararlarında önemli bir rol oynar. Marka, aynı zamanda üreticilerin rekabet avantajı sağlamasına, pazar payı kazanmasına ve sadık müşteriler yaratmasına yardımcı olur. Bu nedenle, markaların korunması ve değerlendirilmesi, işletmeler için stratejik bir öneme sahiptir.
Markaların korunması için, marka sahiplerinin marka başvurusu yapması gerekir. Marka başvurusu, marka sahibinin belirli bir ülke veya bölgede markasını tescil ettirmek için yaptığı resmi başvurudur. Marka tescili, marka sahibine markasını kullanma, lisanslama ve devretme hakkı verir. Ayrıca, marka sahibi, tescilli markasının izinsiz kullanılmasına veya taklit edilmesine karşı yasal yollara başvurabilir.
Marka başvurusu yapmak için, öncelikle başvuru yapılacak ülke veya bölgenin marka mevzuatını ve prosedürlerini incelemek gerekir. Çünkü her ülke veya bölgenin marka başvurusu için farklı kriterleri, şartları ve ücretleri vardır. Örneğin, Türkiye’de marka başvurusu yapmak için Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) başvurmak gerekir. TÜRKPATENT, marka başvurularını Türk Marka Kanunu’na göre değerlendirir ve kabul edilen başvuruları Türk Marka Sicili’ne kaydeder.
Marka başvurusu yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
– Markanın niteliği: Markanın, mal veya hizmetleri belirtmek ve ayırt etmek için uygun olması gerekir. Markanın sadece harf, rakam veya şekilden oluşması gerekmez. Ses, renk, hareket, hologram gibi işaretler de marka olabilir. Ancak, markanın genel olarak kullanılan veya tanınan işaretlerden oluşmaması gerekir. Örneğin, Türkiye’de “Türkiye” kelimesi veya Türk bayrağı şekli marka olarak kabul edilmez.
– Markanın sınıflandırılması: Markanın hangi mal veya hizmetleri kapsadığının belirlenmesi gerekir. Bu amaçla, uluslararası olarak kabul gören Nice Sınıflandırması kullanılır. Nice Sınıflandırması, 45 sınıfa ayrılmıştır. 1-34 arası sınıflar malları, 35-45 arası sınıflar ise hizmetleri kapsar. Marka başvurusu yaparken, markanın hangi sınıflarda yer alacağı belirtilmelidir.
– Markanın araştırılması: Markanın daha önce başka bir kişi veya kurum tarafından tescil edilip edilmediğinin araştırılması gerekir. Çünkü aynı veya benzer bir markanın daha önce tescil edilmiş olması, marka başvurusunun reddedilmesine veya itiraz edilmesine neden olabilir. Bu durumu önlemek için, TÜRKPATENT’in web sitesinde yer alan “Marka Araştırma” modülü kullanılabilir.
– Markanın başvurusu: Markanın niteliği, sınıflandırılması ve araştırılması tamamlandıktan sonra, marka başvurusu yapılabilir. Marka başvurusu, TÜRKPATENT’in web sitesinde yer alan “Marka Başvuru” modülü aracılığıyla online olarak yapılabilir. Başvuru sırasında, markanın görseli, başvuru sahibinin kimlik bilgileri, markanın kapsadığı mal veya hizmetlerin listesi ve başvuru ücretinin ödendiğine dair belge sunulmalıdır.
– Markanın değerlendirilmesi: Marka başvurusu yapıldıktan sonra, TÜRKPATENT tarafından markanın mevzuata uygunluğu ve tescile engel olup olmadığı değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda, marka başvurusu kabul edilebilir, reddedilebilir veya eksikliklerin giderilmesi için süre verilebilir. Marka başvurusunun kabul edilmesi halinde, marka Türk Marka Bülteni’nde yayımlanır. Yayımlanan markaya karşı, üçüncü kişilerin itiraz etme hakkı vardır. İtiraz olmaması veya itirazların reddedilmesi halinde, marka tescil edilir ve tescil belgesi verilir.
Marka başvurusu yapmak, markaların korunması ve değerlendirilmesi için önemli bir adımdır. Marka başvurusu yaparken, yukarıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi, marka sahiplerinin haklarını güvence altına alması ve olası sorunları önlemesi açısından faydalı olacaktır.
